Zestaw na via ferraty
Via ferraty cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Wzrost popularności tej aktywności górskiej wynika z faktu, że pozornie niedostępne dla turysty urwiska skalne, stają się osiągalne bez zaawansowanych umiejętności wspinaczkowych. Bezpieczne poruszanie się po via ferratach wymaga od nas zaopatrzenia się w specjalistyczny sprzęt, zwiększający bezpieczeństwo i chroniący nas przed przykrymi skutkami wszelkich wypadków.
W podstawowy zestaw na via ferraty wchodzi:
Lonża na via ferraty
Jak zbudowana jest lonża na via ferraty?
Lonża na via ferraty jest podstawowym elementem wyposażenia każdego, pragnącego rozpocząć przygodę z tym rodzajem aktywności. Lonża bezpośrednio wpływa na nasze bezpieczeństwo podczas odpadnięcia, poprzez absorpcję energii wytworzonej podczas lotu. Lonża do via ferrat składa się z pięciu elementów:
- Dwóch karabinków, za pomocą których wpinamy się w stalowe elementy;
- Dwóch elastycznych taśm, które zapewniają swobodę ruchów podczas przepinania karabinków;
- Krętlika;
- Absorbera, który w razie upadku absorbuje energię powstała podczas lotu;
- Pętli, dzięki której można połączyć zestaw z uprzężą;
Jak używać lonży na via ferraty?
Via ferraty celem autoasekuracji wyposażone są w stalową linę, ciągnącą się wzdłuż szlaku. Poruszając się po via ferratach, do stalowej liny asekuracyjnej, zawsze należy mieć wpięty co najmniej jeden z karabinków lonży. Największe niebezpieczeństwo grozi nam podczas poruszania się via ferratą w pionie. W wypadku puszczenia się, grozi nam lot do najbliższego mocowania liny w skale. Zgodnie z europejską normą EN 1686, wszystkie via ferraty muszą być tak zbudowane, aby długość lotu nie przekraczała pięciu metrów. W związku z powyższym, największe niebezpieczeństwo grozi nam tuż przy górnym mocowaniu, w momencie przepinania się z jednej liny w drugą. Wymagania normy EN 1686 zostały uwzględnione przy tworzeniu normy EN 958, określającej parametry jakie muszą spełniać bezpieczne lonże via ferratowe dostępne na rynku.
Ramiona lonży na via ferraty
Jak wcześniej wspomnieliśmy, lonża via ferratowa składa się z dwóch elastycznych taśm, które zapewniają swobodę ruchów podczas przepinania karabinków. Taśmy mogą być takiej samej lub różnej długości. Przy wyborze lonży istotne jest, aby po maksymalnym rozciągnięciu taśma umożliwiała nam przepinanie się.
Taśmy, podobnie jak wszystykie elementy lonży, muszą spełniać wymagania bezpieczeństwa. Zgodnie ze wspomnianą normą EN 958 taśma musi przejść następujący test. Na taśmie należy zawiesić 5kg. Z częstotliwościa 0,5 Hz należy rozciągnąć taką taśmę 50 000 . Taśma przed testem nie może ulec zerwaniu przy sile 15kN , natomiast po wykonanym badaniu musi wytrzymać 12kN.
Absorber rozrywowy w lonży via ferratowej
Najważniejszym elementem lonży na via ferraty jest absorber. Zadaniem absorbera jest wydłużenie drogi hamowania, czyli absorbcja energii mająca na celu maksymalne zmniejszenie siły upadku. Wśród lonż na via ferraty najczęściej spotykany jest absorber rozrywowy. Absorber rozrywowy składa się z dwóch zszytych ze sobą taśm. Taśmy są ze sobą zszyte w specjalny sposób, tak aby umożliwić ich stopniowe rozrywanie się podczas lotu.
Normy jakie musi spełniać absorber w lonży via ferratowej
Zgodnie z norma EN 958 absorber musi spełniać m.in. wymagania:
- W stanie spoczynku nie może się zacząć rozrywać do wartości 1,3 kN
- W wypadku odpadnięcia osoby o wadze 40kg, z pięciu metrów musi wytłumić siłę do mniej niż 3,5 kN
- W wypadku odpadnięcia osoby o wadze 120kg, z pięciu metrów musi wytłumić siłę uderzenia do 6kN przy maksymalnym rozerwaniu się na długość 2,2m.
Wszystkie dostępne na rynku lonże na via ferraty muszą spełniać powyższe wymagania. Testy dynamiczne przeprowadza się zgodnie z normą. Co istotne, po całkowitym rozerwaniu się lonży, musi ona wytrzymać conajmniej 12kN statycznego obciążenia.
Absorber musi być tak skonstruowany, aby każdy, w każdym momencie mógł ocenić, czy rozpoczęte zostało zrywanie. O tym jak prawidłowo ocenić, czy absorber nie został wcześniej uruchomiony, przeczytamy w instrukcji obsługi. Co istotne, należy pamiętać, że absorber rozrywowy jest jednorazowy. Jeśli więc absorber zadziałał, zaczął się rozrywać należy go niezwłocznie wymienić.
Lonża powinna posiadać informacje takie jak:
- nazwa produktu / producent
- rok produkcji
- informację o spełnianiu normy EN 958
- informację jak ocenić czy absorber zaczął być rozrywany
- oznaczenie CE wraz z czterocyfrowym numerem identyfikacyjnym
Bezpieczeństwo to podstawa
Uznaje się, że lonże spełniające powyższe normy mają odpowiednią wytrzymałość i teoretycznie do zera minimalizują ryzyko obrażeń zagrażających życiu powstałych w wyniku odpadnięcia. Należy jednak pamiętać, że odpadnięcie nie ma miejsca w warunkach laboratoryjnych, lecz w skalistym terenie. W praktyce więc, zanim absorber zacznie się rozrywać i wyhamuje nasz lot, możemy uderzyć o formacje skalne, elementy drabiny lub innych ludzi. Takie uderzenia mogą nam wyrządzić wiele nieprzyjemnych obrażeń. W związku z tym zestaw do via ferrat powinien być traktowany jako sprzęt zwiększający bezpieczeństwo, a nie ułatwiający wejście na górę. Aby zwiększyć bezpieczeństwo poruszania się w pionowym terenie, jednym z karabinków możemy wpiąć się do drabinki. Należy także pamiętać, aby zachować ostrożność oraz nie poruszać się na granicy swoich sił. Dodatkowo w trudniejszym terenie zalecamy asekurować liną dzieci i słabszych uczestników wycieczki.
Wśród dostępnych na rynku modeli warto zwrócić uwagę na:
- lekka lonża na via ferraty Edelrid Cable Kite Lite
- uniwersalna lonża na via ferraty Edelrid Cable Kit
- lonża na ferraty z krętlikiem Edelrid Cable Kit Comfort
- lonża na via ferraty Camp Kinetic
Uprząż na via ferraty
Uprząż jest niezbędnym elementem sprzętu na via ferraty. To właśnie do uprzęży mocowana jest lonża. Zatem to właśnie lonża i uprząż stanowią zestaw asekuracyjny niezbędny do pokonywania wymagających szlaków wyposażonych w asekuracje. Jak wybrać uprząż na via ferraty? Wśród modeli dostępnych na rynku znajdziemy modele dedykowane do tego rodzaju górskiej aktywności. Takie uprzęże często znajdziemy w wypożyczalniach lub wśród sprzętu posiadanego przez organizatorów wyjazdów zorganizowanych. Są to zazwyczaj masywne uprzęże, charakteryzujące się grubymi pasami biodrowymi i udowymi oraz wyraźnym punktem centralnym do którego montowana jest lonża. Kompletując własny sprzęt najlepszych wyborem jest klasyczna uprząż wspinaczkowa. Uprząż wspinaczkowa jest bardziej uniwersalna, z powodzeniem poza via ferratami może być wykorzystana na ścianie wspinaczkowej, w skałach lub podczas turystyki górskiej. Przy wyborze takiej uprzęży należy zwrócić uwagę na wygodę i uniwersalność, najlepiej aby była to uprząż z kategorii all-round. Tego typu uprzęże dają możliwość bardzo dużej regulacji zarówno pasa biodrowego (za pomocą dwóch klamer, bądź ruchomego pasa biodrowego) oraz pasów udowych. Jest to bardzo istotne gdy takiej uprzęży będziemy używać w różnych warunkach z różna ilością warstw odzieży. Uniwersalne uprzęże wspinaczkowe typu all-round charakteryzują się także grubszymi pasami biodrowymi i udowymi, co zwiększa wygodę wiszenia. Należy też pamiętać , aby pasy udowe nie były zbyt ciasno dopasowane, ważne by między udo a taśmę można swobodnie wsunąć dłoń.
Wśród dostępnych na rynku modeli warto zwrócić uwagę na:
- męska uprząż wspinaczkowa Edelrid Jay III
- damska uprząż wspinaczkowa Edelrid Jayne
- uniwersalna uprząż wspinaczkowa Black Diamond Momentum 4S
- uprząż wspinaczkowa Petzl Corax
Kask na via ferraty
Kask chroni głowę nie tylko w wypadku odpadnięcia od skały, ale także przed spadającymi z góry kamieniami. Najlepszy kask na via ferraty to taki, którego nie czujemy na głowie podczas górskiej aktywności. Ważne więc aby kask był dobrze dopasowany, był lekki i posiadał sporo wywietrzników. Dopasowanie jest kwestią indywidualną, natomiast kwestia wagi w wypadku kasku na via ferraty ma bardzo duże znaczenie. Planując wyjazd na via ferraty, często całe dnie spędzamy na szlaku z założonym kaskiem. Po takim dniu, jeśli na co dzień nie używamy kasku możemy czuć wyraźne zmęczenie „głowy” oraz karku. Każdy gram mniej pozwala nam zmniejszyć takie uczucie. Jednym z najpopularniejszych kierunków wyjazdów są słoneczne Dolomity, ciemne kolory potęgują uczucie ciepła. Pamiętajmy więc aby unikać ciemnych kolorów kasków, wybierajmy jasne jaskrawe barwy.
Wśród dostępnych na rynku modeli kasków warto zwrócić uwagę na:
- klasyczny kask wspinaczkowy Edelrid Zodiac
- lekki kask wspinaczkowy Edelrid Shield II
- uniwersalny kask wspinaczkowy Grivel Stealth
- kask górski Petzl Meteor
Maciek Smolnik
Źródło: edelrid.com