W pierwszej części Akademii Tradu skupiłem się na wspinaniu na drogach łatwych, dobrych do asekurowania oraz umiarkowanych trudnościach. Przedstawiłem style wspinaczkowe oraz popularne rejony zawierające łatwe drogi na własnej asekuracji. W drugiej części Akademii Tradu uwagę poświęciłem etyce wspinania na własnej asekuracji, w tym sposobom pracy nad drogą oraz wycenie dróg. Na końcu znajduje się także zestawienie trudniejszych polecanych dróg do wspinania na własnej asekuracji.

Etyka wspinania na własnej asekuracji

Wspinanie na własnej asekuracji, jak każde inne, podlega wartościowaniu. Przejście drogi oceniamy ze względu na trudności, tzw. cyfry i stylu, w jakim droga została poprowadzona jak i pracy włożonej przed lub w czasie prowadzenia. Te czynniki mają wpływ na końcową ocenę klasy przejścia. Oczywiście, zazwyczaj wspinamy się dla swojej satysfakcji i nikomu nic do tego jak pokonaliśmy drogę. Jeśli jednak chcemy, aby przejście było wartościowe i zgodne z regułami sztuki, to powinniśmy postępować zgodnie z etyką wspinania na własnej asekuracji. Informacja o stylu przejścia powinna być także istotna dla sponsorów oraz mediów środowiskowych. Sposób pracy nad drogą przed jej finalnym prowadzeniem uważam za niezwykle istotny dla wynikowej oceny przejścia wspinaczkowego. Nie jestem zwolennikiem żadnych odstępstw od reguł. Etyka jest dla mnie zbiorem wartości, którego się nie poprawia i nie modyfikuje. Poprawić możemy styl przejścia, lecz nigdy nie poprawimy etyki. Ona po prostu jest niezmienna i nie można jej modyfikować na nasze chwilowe potrzeby. Dla uproszczenia, próby lub prowadzenie będę nazywał pracą nad drogą.

Sposoby pracy nad drogą na własnej asekuracji

• GU/ground up – praca nad drogą bez jej znajomości, tylko przy wspinaniu od dołu, z zakładaniem punktów asekuracyjnych, rozpoznanie bez zjazdów i wspinaczki na wędkę. Po locie/bloku, konieczne jest opuszczenie prowadzącego do półki/ziemi, odwiązanie się od liny wyciągnięcie jej z przelotów. Likwidacja zainstalowanych przelotów powinna być wykonana przez inną osobę niż prowadzący. I tak po każdej próbie. To ceniony najwyżej sposób prowadzenia oraz pracy nad drogą po „spalonym” OS. Czasami mało realny i mocno rygorystyczny. Pozostawiając przeloty pozostawione po próbach mamy dużo mniej wartościowe prowadzenie i warto o tym wspomnieć.
• HP/head point – praca nad drogą, którą znamy z prób prowadzenia lub z przejścia na wędkę, po zjeździe drogą i inspekcją miejsc do osadzenia przelotów. Podczas prowadzenia wszystkie przeloty muszą być zakładane z ręki. Sposób prowadzenia o mniejszej wartości niż GU, ponieważ lustrując drogę ze zjazdu, przechodząc na wędkę, zdecydowanie zmniejszamy obszary nieznanego. Co za tym idzie eliminujemy jeden z najważniejszych czynników, często towarzyszący nam w tradzie: „… co dalej?”.

Podsumowując, informacja o stylu prowadzenia drogi oraz pracy nad nią może wyglądać tak:

• VI.2 TRAD OS – ideał 🙂
• VI.2 RP-GU przejście ze znajomością drogi przebytej do tej pory tylko od dołu, instalacja punktów w czasie prowadzenia
• VI.2 RP-HP przejście ze znajomością całej drogi, instalacja punktów w czasie prowadzenia

Wycena dróg na własnej asekuracji

Ocena trudności drogi wspinaczkowej zawsze była i pozostanie odczuciem subiektywnym. Ten sam pojedynczy ruch może być postrzegany jako łatwy lub
trudny, zależnie od indywidualnych predyspozycji fizycznych, aktualnych umiejętności technicznych i stanu wytrenowania. Dlaczego istnieją skale wspinaczkowe? Są one istotne dla systemu klasyfikowania i oceny trudności drogi, umożliwiają dokonywanie wyboru celu działania, który mieści się w granicach możliwości lub będzie celem do osiągnięcia, w rozwoju wspinaczkowym. Większość skal ma charakter lokalny, mogą być stosowane w jednym kraju lub nawet rejonie wspinaczkowym, w którym występuje charakterystyczny rodzaj formacji skalnych. Skale wspinaczkowe często trudno porównywać między sobą. Oczywiście istnieją tabele porównawcze różne skale trudności, jednak są to porównania mające charakter orientacyjny.  Przyzwyczajenie do jednego rodzaju skały lub formacji oraz technik wspinania powoduje, że drogi w nieznanym nam wcześniej rejonie odbieramy jako trudniejsze, niż wyceniają je lokalni wspinacze.

Istotne czynniki wpływające na trudność drogi

• trudności techniczne zarówno pojedynczego ruchu lub całej sekwencji ruchów;
• powaga/klasa, problemy z zakładaniem punktów asekuracyjnych, jakość ich osadzenia, ryzyko z wyjściem nad punkt asekuracyjny (run out), drogi „lotne”
• używanie ponadstandardowego zestawu sprzętu i technik asekuracji np. side runner
• formacja: nietypowe formy skalne (np.przerysy), rajbungi, steamingowe zacięcia (tarciowa rozpieraczka), filary-kanty, mantle (wypory)

Skale wyceny dróg na własnej asekuracji

W polskich skałach drogi najczęściej wyceniane są w oparciu o opracowaną przez Wojtka Kurtykę w 1978 roku przejrzystą skalę, zwanej skalą „Kurtyki”. Trudności są stopniowane od I, II, III, IV, V do VI. Powyżej wyceny VI dodaje się oznaczenie rozszerzone za pomocą cyfry arabskiej i „+”: VI.1, VI.1+, VI.2 do VI.8. Zdarza się, że wyceniający drogę „łamie” wycenę: VI.1+/2. To często wynik kompromisu na drogach np. parametrycznych, dla niższych łatwiej dla wyższych trudniej lub odwrotnie (częściej). Więcej o wycenach i skali Kurtyki możesz przeczytać w artykule poświęconym porównaniu skal wspinaczkowych. Skala Kurtki określa wspinaczkowe trudności drogi.

W mojej opinii do skali Wojtka Kurtyki dodawałbym oznaczenie W, R albo X, które stanowią pierwsze litery od trzech słów: Wymagająca, Ryzykowna, X – The End 🙂 Brak jakiejkolwiek litery oznacza, że droga ma asekurację dobrą i bezpieczną. Nowe przewodniki G. Rettingera mają przy niektórych drogach takie oznaczenie. Mam wrażenie, że dla wielu nie jest ono jednak w pełni zrozumiałe:

• W – asekuracja wymagająca, miejsc na punkty niewiele, osadzanie trudne, użycie sprzętu ponad tzw. standard: czyli mikro-mechaniki, mikro-kostki lub duże camy 5/6, Tri-camy, stosowanie technik dwużyłowych np. side runner;
• R – asekuracja ryzykowna – jw. oraz dodatkowo możliwe loty na słabych punktach; punkty wymagające podwajania w miarę możliwości, duże runouty, bądź stosowanie dodatkowych technik asekuracji np.dwie liny – jedna z nich jest wypinana po przejściu pewnego fragmentu drogi lub asekuracja prowadzona jest przez dwóch asekurantów;
• X – asekuracja niezwykle ryzykowna, zawiera wszystkie powyższe czynniki oraz takie, że założone przez nas punkty dają iluzoryczne szanse utrzymania lotu, możliwy jest upadek na ziemię, skałę lub uderzenie w sąsiednią formację; istnieje poważne zagrożenie zdrowia i życia.

Już kilka lat temu ten sposób klasyfikowania powagi asekuracji dodawano do informacji z przejść tradowych. Niestety nie przyjęło się to w środowisku wspinaczkowym. Cóż, może następne pokolenie uzna, że przy wycenie drogi powinna być taka informacja?

W krajach tzw. „westu” stosowana jest skala francuska, trudność drogi na własnej asekuracji określona jest jedynie w oparciu o trudności sportowe, pomijając trudność asekuracji.

W ojczyźnie wspinaczki tradowej czyli na „wyspach” , stosowana jest skala dwuczłonowa. Skala brytyjska (E) określa najtrudniejsze miejsce drogi oraz jej „powagę” jak możliwość asekuracji, ciąg ruchów, trudności obiektywne, ekspozycja i inne. Przykładowo: E7 6c – 7 to liczba od 1 w górę (obecnie skala kończy się na 12) i określa powagę drogi, druga część wyceny określa trudność sportową. Skala brytyjska ze względu na określenie zarówno powagi drogi jak i trudności sportowych jest niezwykle trudna do porównania z innymi skalami wspinaczkowymi.

Trudne drogi na własnej asekuracji

Poniżej znajduje się zastawienie trudnych ciekawych dróg do wspinaczki na własnej asekuracji. Ponieważ ich wycena nie zawsze koresponduje z możliwościami asekuracji, z premedytacją wspomniane wcześniej oznaczenia WRX.

Rzędkowice

• Wysoka, Rysa Fligla VI W
• Studnisko, Blood Sweat&Tears VI.2+ W, Heine Medina VI.1+/VI.2
• Turnia Cyklopa, Na własnych kościach, VI.3+/4 R, Między pośladkami VI.1
• Wielka Baszta, Najtrudniejsza Rysa Świata VI.3
• Garaż Cyklon B W, VI.3, Cyklon A – Krakowska popelina VI.1+
• Leśna Turnia, Wywłoka VI.2 W

Piaseczno

• Sowi Mur Lewy, Rzecz gustu VI.5

Okiennik Skarżycki

• Ślaski filar VI.2

Karlin

• Biały Kamień, Bella Pupa VI.4 W

Góra Birów

• Diakon VI+ W

Góra Zborów

• Sadek Kanał VI.1 W
• Długa Grań Diagonala VI.1+ W
• Zajączek Prawa wszawa ryska VI.1 W

  Opracował: Dariusz Porada ^©

  autor książki

  Wspinaczka na własnej asekuracji w teorii i praktyce

  Może Cię także zainteresować:

  • Jak się zacząć wspinać na własnej asekuracji?
  • Podstawowy sprzęt do wspinaczki na własnej asekuracji
  • Co Ty wiesz o mechanikach?
  • Konserwacja i przegląd mechaników