Na rynku dostępnych jest wiele modeli lin wspinaczkowych. Modele różnią się miedzy sobą parametrami oraz przeznaczeniem. Wybór odpowiedniej liny wspinaczkowej może nie być więc taką prostą sprawą. Ponieważ każdy z rodzajów wspinaczki ma swoje szczególne wymagania, przy wyborze liny należy zadać sobie pytanie, do jakiej aktywności potrzebujemy liny. Na podstawie określonych wcześniej potrzeb przy wyborze odpowiedniego produktu należy wziąć pod uwagę takie aspekty jak: rodzaj liny wspinaczkowej, długość oraz średnica. Wielce prawdopodobne, że za pomocą jednego modelu nie jesteśmy w stanie spełnić wszystkich potrzeb.
Nowa pojedyncza dynamiczna lina wspinaczkowa Edelrid (fot. edelrid.com)
Rodzaje liny wspinaczkowej
Występują dwa rodzaje lin wspinaczkowych:
Liny dynamiczne – służą do wspinaczki zarówno na ścianie jak i w skałach z dolną jak i górną asekuracją (na wędkę). Konstrukcja lin dynamiczny, m.in dzięki rozciąganiu pozwala pochłaniać energię powstałą podczas odpadnięcia.
Liny statyczne – służą do prac na wysokościach, wspinaczki z górną asekuracją, ratownictwa i speleologii. Jak sama nazwa wskazuje, liny statyczne nie rozciągają się tak jak liny dynamiczne. W związku z tym lin dynamicznych nie wolno używać do wspinaczki z dolną asekuracją.
Do wspinaczki używa się lin dynamicznych (edelrid.com)
Występują trzy rodzaje dynamicznych lin wspinaczkowych:
pojedyncza lina wspinaczkowa – najpopularniejszy i najczęściej używany rodzaj lin wspinaczkowych. Lina pojedyncza stosowana jest we wspinaczce sportowej, zarówno na ścianie wspinaczkowej jak i w skałach. (np. Edelrid Boa , Edelrid Eagle Lite )
połówkowa lina wspinaczkowa – lina składa się z dwóch żył o takiej samej średnicy i długości. Żyły różnią się od siebie kolorem w celu łatwiejszej asekuracji. Z lin tego typu korzysta się podczas wspinaczki wielowyciągowej, lodowej lub na własnej asekuracji. Podczas wspinaczki każdą żyłę prowadzi się niezależnie, na zmianę wpinając się do punktów asekuracyjnych. (np. Edelrid Roseg )
bliźniacza lina wspinaczkowa – podobnie jak lina połówkowa, składa się z dwóch niemalże identycznych żył. Różnicę stanowi sposób prowadzenia, liny bliźniacze równocześnie wpina się w te same punkty asekuracyjne. (np. lina asekuracyjna Edelrid Assist , Beal Rando)
Obecnie większość modeli składających się z dwóch żył posiada podwójny certyfikat. Lina może być zatem stosowana jako lina połówkowa i lina bliźniacza. Różnica w sposobie asekuracji jest na tyle istotna, że podwójnej certyfikacji nie można przyjmować jako pewnik. Coraz więcej modeli lin wspinaczkowych o mniejszych średnicach posiada tzw. potrójną certyfikację. Z takich modeli można korzystać jako liny pojedynczej, podwójnej i bliźniaczej (np. Edelrid Swift 8.9mm).
Do wspinaczki na własnej asekuracji warto użyć liny połówkowej (dmmclimbing.com)
Jaka długość liny wspinaczkowej?
Liny wspinaczkowe zazwyczaj produkowane są w długościach:
50m,
60m,
70m,
80m.
Niektóre modele, dedykowane do wspinaczki na ścianie wspinaczkowej, produkowane są także w mniejszych długościach. Najdłuższe seryjnie produkowane liny wspinaczkowe mają długość 100m. Liny o takiej długości są niezwykle rzadko spotykane, tylko kilku producentów w swojej ofercie posiada liny o takiej długości. Zazwyczaj jest to jeden model charakteryzujący się niską wagą i małą średnicą, w wypadku marki Edelrid jest to Edelrid Hummingbird 9.2.
Długość drogi wspinaczkowej musi być dopasowana do długości posiadanej liny (fot. edelrid.com)
Długość liny wspinaczkowej determinuje nam długość drogi. Większość dróg wspinaczkowych w Polsce ma do 25m długości. Bardzo rzadko zdarzają się drogi dłuższe niż 25m. Za granicą, szczególnie w Hiszpanii i Francji, drogi wspinaczkowe o długości 30m są standardem. Wiele z nich dochodzi nawet do długości 40m. W związku z tym jeszcze kilka lat temu w Polsce dominowały liny o długości 50m i 60m. Wraz z coraz częstszymi wyjazdami zagranicznymi wzrosło zainteresowanie linami o długości 70m i 80m. Obecnie standardem jest zakup liny o długości 60m lub 70m. Liny o takiej długości pozwalają pokonać większość dróg w Polsce. (UWAGA: Zawsze należy porównać długość posiadanej liny z długością drogi oraz pamiętać o węźle na końcu liny). Dłuższa lina zapewnia nam także perspektywę dłuższego użytkowania mimo zużywania się końcówek. O tym jak dbać o linę wspinaczkową i jakie czynniki wpływają na jej zużycie przeczytasz w naszym wcześniejszym wpisie:
Średnica jest głównym parametrem technicznym liny, na który zwracamy uwagę przy wyborze odpowiedniego dla nas modelu. Średnica liny wspinaczkowej wpływa pośrednio na inne istotne aspekty takie jak:
waga liny wspinaczkowej
wytrzymałość
użytkowanie
Waga lin wspinaczkowych podawana jest w gramach na metr. Sprawa jest prosta: w większości wypadków mniejsza średnica oznacza mniejszą wagę, cyferki od siebie odejmujemy i wiemy, o ile dana lina jest lżejsza.
Trochę więcej problemu mamy jednak z określeniem wytrzymałości lin wspinaczkowych. Teoretycznie z pomocą przychodzą nam takie parametry jak:
liczba rwań (UIAA – 80kg)
siła graniczna (kN) / wartość siły pierwszego uderzenia
Podobnie jak w wypadku wagi, oba parametry podawane są w cyferkach, które możemy łatwo porównać. Normy wytrzymałości, które musi spełnić lina wspinaczkowa, są mierzone z obciążeniami, które mogą nigdy nie wystąpić w rzeczywistości. Wystarczy wspomnieć, że od 1963r. nie odnotowano wypadku wspinaczkowego, w którym nastąpiło zerwanie liny ze względu na zbyt dużą liczbę rwań, aby odpowiedzieć sobie na pytanie czy przy wyborze liny warto zwracać uwagę na te parametry. Czy istnieje więc parametr, który określa rzeczywistą wytrzymałość liny? Niestety nie. Chociaż Edelrid pracuje nad takim rozwiązaniem, więcej na ten temat możecie poczytać tutaj:
Tak naprawdę najważniejszy aspekty związany ze średnicą liny wspinaczkowych, użytkowanie, zostawiłem na koniec. Dlaczego? Ponieważ użytkowanie wynika z powyższych aspektów. Lina wspinaczkowa o mniejszej średnicy lepiej pracuje w przyrządzie asekuracyjnym, łatwiej się nią wpina do ekspresów oraz lepiej prowadzi się w skale. Szczególnie ma to znaczenie na długich drogach kluczących między różnymi formacjami. Gdy dodamy do tego przewieszenie i fakt, że lina wtedy bardziej „ciąży”przy uprzęży, szybko zauważymy, że mniejsza średnica liny ma szczególne znaczenie na długich przewieszonych drogach wspinaczkowych. Dokładnie takich jakie spotykamy poza granicami naszego kraju m.in w Hiszpanii lub Francji. W warunkach górskich, mniejsza średnica to także niższa waga i objętość plecaka. Bez wchodzenia w szczególne przypadki i konkretne porównania można jednak przyjąć, że lina wspinaczkowa o mniejszej średnicy będzie mniej „wytrzymała”. Nie chodzi tu jednak o nasze bezpieczeństwo czy poszczególne parametry, lecz o zużywanie się liny.
Składanie liny wspinaczkowej (edelrid.com)
Lina do wspinaczki sportowej
Jaka lina do wspinania w skałach?
Wspinanie w skałach stanowi esencję wspinaczki. Wybór liny zależny jest od celów i przeznaczenia.
Lina o średnicy od 9,5mm do 10,0mm jest optymalnym rozwiązaniem dla osoby poszukującej uniwersalnej liny wspinaczkowej. Modele o takiej średnicy świetnie sprawdzą się zarówno do wspinania z górną jak i dolną asekuracją. Lina o średnicy 9,8mm i długości 60 lub 70 metrów jest najczęściej wybierana przez wspinaczy. Z pewnością ciekawym wyborem jest model, którego każda partia posiada unikalną kolorystykę – Edelrid Parrot. Lina wspinaczkowa Edelrid Parrot posiada niemalże identyczne parametry jak lina Edelrid Boa, jest jednak produkowana z przędzy pozostałej z produkcji innych modeli marki. Zamiast wyrzucać resztki pozostałe po standardowej produkcji, przędzę z różnych modeli wykorzystuje się przy produkcji tego modeli zmniejszając ilość odpadów. W procesie upcyklingu nawet 95% pozostałości przędzy jest ponownie wykorzystywanych.
Lina pojedyncza o średnicy 9.5mm lub mniejszej jest dedykowana do wspinaczki z dolną asekuracją po trudnych i wymagających drogach. Mała średnica liny pozwala na szybką i płynną asekurację, która jest kluczowa w trudnym terenie. Aby zwiększyć żywotność liny powinno się unikać długiego patentowanie poszczególnych ruchów. Ponieważ taka lina zazwyczaj wybierana jest przez osoby często wyjeżdżające za granicę, najlepszym wyborem będzie lina o długości 70 lub nawet 80m. Świetnym przykładem takiej liny jest model Edelrid Eagle Lite.
Lina wspinaczkowa do wspinania sportowego (fot.edelrid.com)
Jaka lina do wspinania na ścianie?
Ściana wspinaczkowa jest miejscem, na którym rozwijamy nasze umiejętności wspinaczkowe. Podczas treningu robimy znacznie więcej dróg niż w skałach, lina na ścianie wspinaczkowej dostaje więc mocno w kość. Trenując regularnie na ścianie wspinaczkowej warto zainwestować w linę o takim przeznaczeniu. Obiekty sportowe mają zazwyczaj do 20m wysokości. W większości wypadków wystarczy więc kupić ok 40m liny dynamicznej na metry lub linę o długości 50m (np. Edelrid Ceuze). W porównaniu do skał na obiekcie wspinaczkowym występują sterylne warunki, nie jest więc potrzebna lina z impregnacją. Liny nie musimy też daleko nosić, zatem waga i średnica nie jest istotna. Najważniejsze, aby lina była wytrzymała i trwała. Jaka więc średnica liny będzie najlepszym wyborem? Należy celować w liny o średnicy 9.8 – 10mm. Do wspinania na ścianie wspinaczkowej możemy także przeznaczyć linę używaną dotychczas w skałach. Po kilku sezonach i systematycznym obcinaniu końcówek nasz lina może być za krótka na wiele dróg w skałach, jednak jej długość idealnie sprawdzi się na ścianie.
Lina do wspinaczki na ścianie wspinaczkowej powinna mieć średnicę ok 9.8mm (fot. edelrid.com)
Lina do wspinaczki wielowyciągowej
Do wielo-wyciągowego wspinania górskiego używa się liny podwójnej – liny połówkowej lub liny bliźniaczej. Lina wspinaczkowa tego typu składa się zazwyczaj z dwóch żył o długości 60m i średnicy ok 8mm. Do wspinaczki wielo-wyciągowej w skałach najlepiej wykorzystać linę o średnicy ok 8,3mm (np. Edelrid Roseg lub Edelrid Starling). Liny połówkowe o mniejszej średnicy bardzo szybko się zużywają. Każdą z żył liny podwójnej prowadzi się niezależnie, wpinając naprzemiennie każdą z żył w ekspresy. Taki sposób asekuracji zapewnia większe bezpieczeństwo w przypadku spadających kamieni czy też tarcia o ostre krawędzie. Drugim nie mniej ważnym plusem jest to, iż podczas odpadnięcia na takiej linie siły powstające podczas udaru rozkładają się na dwie żyły. Istnieje więc mniejsze prawdopodobieństwo wyrwania punktów asekuracyjnych, zwłaszcza w przypadkach, gdy są one „mniej pewne” (np. podczas wspinaczki na własnej asekuracji). W związku z tym lin połówkowych używa się także często do wspinania tradowego, o którym więcej możecie przeczytać w cyklu naszych artykułów Akademia Tradu.
Lina wspinaczkowa do wspinaczki górskiej składa się z dwóch żył (fot. edelrid.com)
Lina wspinaczkowa na zimowe warunki
Podczas wspinaczki zimowej zazwyczaj mamy doczynienia ze wspinaniem wielowyciągowym. Podobnie jak latem także zimą używamy lin połówkowych (np. Edelrid Starling Pro Dry lub Mammut Alpine Dry 8.0). Szczególnym rodzajem wspinaczki zimowej są sportowe drogi lodowe. Do takiej aktywności powszechnym jest używanie lin pojedynczych. Biorąc pod uwagę stały kontakt z wodą w różnym stanie skupienia, lina do wspinaczki zimowej musi być impregnowana. Impregnacja liny wspinaczkowej nie tylko wpływa na wagę (ograniczenie nasiąkania) i komfort użytkowania liny, ale także na bezpieczeństwo. W wypadku liny nieimpregnowanej, woda dostaje się do oplotu i rdzenia liny. Podczas odpadnięcia znacząco zmniejsza się wytrzymałość liny, ponieważ zamrożone krople wody rozcinają włókna.
Do asekuracji na grani lub lodowcu stosowane są cienkie liny bliźniacze takie jak np. Edelrid Assist lub Beal Rando. Świetnym wyborem do takich zastosowań jest także lina Edelrid Swift Protect Pro Dry. Jest to impregnowana lina o średnicy 8,9mm posiadająca certyfikat liny pojedynczej, połówkowej i bliźniaczej. Sprawdzi się zatem w warunkach, gdy potrzebujemy lekkiej i cienkiej, a zarazem uniwersalnej liny wspinaczkowej. Oplot lin Edelrid z serii Protect zawiera aramid, który znacząco zwiększa odporność na przecięcie. Cechy liny Edelrid Swift Protect Pro Dry sprawiają, że jest to idealny towarzysz do wspinaczki górskiej.
Zimą lina wspinaczkowa musi być impregnowana (fot.edelrid.com)
