Mendietxe Museoa – muzeum górskie w kraju Basków

Z wizitą w muzeum górskim w kraju basków (fot. Maciek Smolnik)

Mendietxe Museoa – podróż przez historię alpinizmu w sercu Kraju Basków

W listopadzie 2024 roku, przy okazji prezentacji kolekcji zimowej 2025/26 marki Trangoworld, mieliśmy przyjemność odwiedzić nowo otwarte muzeum górskie. Muzeum mieści się w niewielkim miasteczku Azpeitia znajdującym się w sercu w Kraju Basków. Jest to pierwsze w Hiszpanii muzeum całkowicie poświęcone górom. Jego pomysłodawcą i głównym twórcą jest wybitny baskijski himalaista Alex Txikon, zdobywca 11 ośmiotysięczników. Jednym z największych sukcesów Alexa jest pierwsze zimowe wejście na Nanga Parbat. Na wierzchołku stanął wspólnie z Muhammadem Ali Sadparą i Simone Moro.

Nowa kolekcja Trangoworld TRX2, a w tle eksponaty z muzeum (fot. Maciek Smolnik)
Nowa kolekcja Trangoworld TRX2, a w tle eksponaty z muzeum (fot. Maciek Smolnik)

Muzeum mieści się w odrestaurowanym budynku sakralnym, którego monumentalna przestrzeń stanowi idealne tło dla tej niezwykłej kolekcji. Wewnątrz można zobaczyć historyczne eksponaty, które oddają różnorodność i rozwój sprzętu używanego przez alpinistów. Ważnym elementem wystawy jest prywatny sprzęt wspinaczkowy gospodarza obiektu, używany podczas jego wypraw w Himalaje. Wizyta tutaj to prawdziwa podróż przez historię światowego alpinizmu, a wszystko to w duchu poszanowania przyrody i zrównoważonego podejścia do gór.

Gospodarz muzeum prezentuje jeden z eksponatów (fot. Maciek Smolnik)
Gospodarz muzeum prezentuje jeden z eksponatów (fot. Maciek Smolnik)

Muzeum górskie Mendietxe – co można zobaczyć

Mendietxe Museoa oferuje odwiedzającym fascynującą podróż przez różne epoki alpinizmu, prezentując eksponaty używane przez pionierów wspinaczki górskiej. Zgromadzone tu historyczne przedmioty obejmują wszystko, co niezbędne dla każdego miłośnika gór: od ubrań, plecaków, czekanów i młotków skalnych, aż po ciężkie buty noszone przez dawnych alpinistów. Dodatkowo, muzeum prezentuje rozbudowaną kolekcję historycznego sprzętu zimowego, w tym nart, rakiet śnieżnych, a nawet kilka modeli łyżew i sań transportowych.Wyjątkowym elementem kolekcji jest sprzęt do wspinaczki na własnej asekuracji z lat 70-tych, stworzony przez Yvona Chouinarda, założyciela marki Patagonia.

Kolekcja sprzętu do wspinaczki na własnej asekuracji (fot. Maciek Smolnik)
Gratka dla fanów wspinaczki. Bogata kolekcja sprzętu wspinaczkowego (fot. Maciek Smolnik)

Muzeum górskie Mendietxe Museoa ma być jednak nie tylko miejscem ekspozycji historycznego sprzętu górskiego, ale także centrum edukacyjnym. Jednym z kluczowych punktów ekspozycji jest sekcja poświęcona zrównoważonemu rozwojowi i wpływowi współczesnych wypraw na środowisko, zwłaszcza w rejonie Himalajów. Przedstawiono tu refleksyjny obraz zmian w naturze gór oraz śladów, jakie zostawiają po sobie kolejne pokolenia wspinaczy. W tej części wystawy znajdują się m.in. historyczne, pozostawione przed laty na himalajskich szczytach zużyte butle z tlenem, które Alex Txikon od kilku lat systematycznie znosi do bazy.

Zużyte butle z tlenem pozostawione na Himalajskich szczytach (fot. Maciek Smolnik)
Zużyte butle z tlenem pozostawione na Himalajskich szczytach, które Alex zniósł do bazy (fot. Maciek Smolnik)

Kolekcja kombinezonów puchowych Trangoworld

Prezentacja nowej kolekcji marki Trangoworld nie mogłaby się odbyć w tak wyjątkowym miejscu, gdyby nie trwająca od kilku lat współpraca Alexa z tą marką. To właśnie odzież Trangoworld towarzyszy mu na co dzień, w skałach i podczas najtrudniejszych ekspedycji górskich. Wśród historycznych eksponatów szczególną uwagę przyciąga więc kolekcja kombinezonów puchowych. Kombinezony zostały zaprojektowane i wyprodukowane przez Trangoworld specjalnie z myślą o ekstremalnych wymaganiach wypraw w Himalaje.

Kolekcja kombinezonów puchowych używanych przez Alexa Txikona (fot. Maciek Smolnik)
Kolekcja kombinezonów puchowych Trangoworld używanych przez Alexa Txikona podczas jego wypraw (fot. Maciek Smolnik)

Obóz bazowy Ferrino

Na zewnątrz, przed wejściem do muzeum, odwiedzających wita imponujący ‘obóz bazowy’. To wierna replika himalajskiego obozu stworzona przez Alexa Txikona we współpracy z marką Ferrino, jego wieloletnim partnerem technicznym. Alex Txikon od lat podczas swoich wypraw polega na namiotach wyprawowych Ferrino i plecakach Ferrino Instinct z najbardziej zaawansowanej linii Ferrino, Highlab . Właśnie te namioty, które towarzyszyły mu w himalajskich wyprawach, teraz stoją przed wejściem do jego nowego „domu”.

Obóz bazowy marki Ferrino przed wejściem do muzeum (fot. Maciek Smolnik)
Obóz bazowy marki Ferrino przed wejściem do muzeum (fot. Maciek Smolnik)

Zaangażowanie marki Ferrino w projekt muzeum to jednak znacznie więcej niż tylko namioty przed wejściem. W środku budynku można podziwiać dwa wyjątkowe eksponaty z archiwum marki – oryginalne namioty używane przez legendarnego Reinholda Messnera w jego pionierskich wyprawach w Himalajach. Obóz robi wyjątkowe wrażenie po zmroku, kiedy wewnątrz namiotów zapalają się lampy, tworząc atmosferę prawdziwej bazy górskiej.

Obóz bazowy po zmroku wygląda magicznie (fot. Maciek Smolnik)
Obóz bazowy Ferrino po zmroku wygląda magicznie (fot. Maciek Smolnik)

Muzeum będzie się dalej rozwijać

Otwarte na początku listopada 2024 roku pomieszczenia są dopiero początkiem większego projektu, który będzie się stopniowo rozwijał. Trwają już prace nad rozszerzeniem ekspozycji o całe drugie piętro muzeum. W planach jest także budowa niewielkiej ściany wspinaczkowej dla lokalnej społeczności wspinaczy.

Mendietxe Museoa to miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić, będąc w okolicy. To prawdziwa gratka dla miłośników gór i pasjonatów historii alpinizmu. Zwiedzanie tego miejsca stanowi unikalne doświadczenie, które łączy fascynację górami z refleksją nad odpowiedzialnością za naturę. Takie właśnie jest założenie, muzeum górskie Mendietxe ma: edukować, inspirować i skłaniać do przemyśleń o roli człowieka w górach.

Sporo tych czekanów (fot. Maciek Smolnik)
Sporo tych czekanów (fot. Maciek Smolnik)